فرونشاندن لجبازی کودکان

والدین بسیاری از مساله لجبازی در رفتار کودکان شان شکایت دارند و اکثرا در مواجه شدن با این مشکل و یافتن راه حل آن مستاصل، نا امید و کلافه شده اند.

برای حل این مساله رفتاری در ابتدا باید لجبازی را در کودکان شناخته و تعریف دقیقی از آن و ریشه های ایجاد کننده آن، در ذهن داشته باشیم.

به یاد داشته باشید که کودکان، در بیشتر موارد، برای رسیدن به خواسته هایشان است که اقدام به رفتار لجبازانه می کنند. آن ها چون ادراکی به اندازه کافی رشد یافته نسبت به مطالبه خواسته های خود ندارند، از این ابزار برای رسیدن به تقاضا های خود بهره می گیرند که متاسفانه در بیشتر موارد با جواب دلخواه خود از جانب اطرافیان مواجه می شوند. به این شکل توسل به لجبازی در آن ها تقویت شده و در نتیجه، آن را در رسیدن به خواسته های اکثرا نا به جای خود در آینده تکرار می کنند.

از این جهت، کاملا طبیعی است که با تکرار، این رفتار به شکل عادت درآمده و فرزند شما را تبدیل به کودکی لجباز می کند که بدون شک تعامل و مواجه شدن با او در این شرایط بسیار سخت و آشفته کننده خواهد بود.

البته توجه به این نکته بسیار مهم ضروری است که در بررسی لجبازی های کودکان ، در نظر گرفتن سن آن ها بسیار مهم است زیرا دانشمندان متخصص در حوزه روان شناسی به این نتایج در تحقیقات خود دست یافته اند که پافشاری شدید بر نظرات و خواسته های خود و تمایل به انجام کارها و بروز رفتارها به همان صورتی که صرفاً خود کودک دوست دارد اما از دیدگاه والدین به عنوان لجبازی قلمداد می شود، در بازه سنی حدود ۲ تا ۵ سالگی و بعدها در دوران نوجوانی کاملا طبیعی است و از این جهت آگاهی نسبت به این نکته مهم، به والدین کمک می کند که رفتارهای به ظاهر لجبازانه فرزند خود را لجبازی قلمداد نکرده بلکه آن را یک رفتار کاملا طبیعی، متناسب با دوره رشد او و به هنجار بدانند.

اما به هر ترتیب، مشاهده لجبازی و یا رفتارهای به ظاهر از سر لجبازی در کودکان برای والدین دشوار و آزار دهنده است و از طرفی آن ها باید بیاموزند که با بروز بهترین عکس العمل در برابر این گونه رفتار ها، زمینه های شکل گیری شخصیت سالم را در فرزند خود ایجاد کنند.

از این رو، در ادامه به بررسی نکاتی خواهم پرداخت که هر پدر و مادری در مواجهه با لجبازی فرزندان خود به آن ها نیاز خواهند داشت.

در نخستین گام باید به یاد داشته باشید که در مواجهه با فرزند لجبازی خود قاطع و جدی اما ملایم و مهربان باشید. توجه کنید که هرگونه رفتار مقابله ای بر اساس خشونت و زور گویی، این رفتار ها را در او تشدید خواهد کرد.

توجه داشته باشید که کودکانی که پدر و مادری قاطع ندارند، نه تنها اساس شخصیت سالم و مستقل در آن ها شکل نخواهد گرفت بلکه رابطه خوب و صمیمانه ای نیز با والدین خود برقرار نخواهند کرد. از این جهت به عنوان متخصص در حوزه کودک، همیشه به والدین توصیه می کنم که در مقابل رفتار نا درست و از سر لجبازی کودکان خود، تصمیم درست را گرفته و در اجرای آن قاطع و استوار باشند زیرا کودکان اگر متوجه شوند که پدر و مادر در اجرای تصمیمات خود جدی نیستند، خودشان هم اجرای قوانین را جدی نگرفته و به احتمال بسیار زیاد، به تکرار رفتارهای نا درست خود ادامه خواهند داد.

البته به یاد داشته باشید که به هیچ عنوان در آن حد با او به جدل نپردازید تا سبک مقابله کردن، به بخشی از مکانیزم دفاعی او در مقابل شما تبدیل شود و به مرور به شما به چشم کسی نگاه کند که باید با او وارد جنگ و مقابله شود؛ کسی که دوست دارد همواره او را آزار داده و در هر شرایطی به نبرد متاقبل با او بپردازد.

 در گام بعد تلاش کنید که حواس او را در زمانی که اقدام به لجبازی می کند، با عوامل دیگری که برای او جذابیت دارند، پرت کنید. به این ترتیب، با توسل به روش های خلاقانه و مورد علاقه فرزند خود می توانید او را آرام و در عین حال سرگرم کرده و توجه او را از عاملی که باعث لجبازی او شده بود، منحرف کنید.

فراموش نکنید که صرف حرف زدن با آن ها و یا داد و فریاد راه انداختن و تهدید کردن، در این شرایط که هیجانات آن ها در بالاترین سطح و غیر قابل کنترل است، چندان فایده ای ندارد بلکه با کمی صبر و درایت و به کار بستن خلاقیت می توانیم حواس او را از مساله ای که باعث لجبازی او شده است پرت کرده و آرامش را به او، خودمان به عنوان پدر و مادر و رابطه بین خود و او باز گردانیم.

نویسنده : سرکار خانم رعنا قاسمی

روان شناس و مشاور خانواده، کودک و نوجوان

کارشناس ارشد مشاوره خانواده

دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی

اینستاگرام: Rana.pics

تلفن: ۰۹۱۲۳۰۴۰۱۹۹ (برای ارسال پیام و تعیین وقت مشاوره)